Biegać można wszędzie. Błędem jest jednak zakładanie, że bieganie bez względu na rodzaj trasy, ukształtowanie terenu czy stopień trudności, zawsze będzie miało takie same skutki dla naszego organizmu. Tak jak trening interwałowy ma odpowiedni wpływ na naszą formę i kondycję, tak również rodzaj nawierzchni nie pozostaje bez znaczenia.
Co łączy bieganie po płaskim terenie, bieżni, leśnych ścieżkach, asfaltowej nawierzchni, piasku czy kostce brukowej? Przede wszystkim to, że każda z tych nawierzchni może dać wielką satysfakcję biegaczom, jednak może przysporzyć im także niemałych problemów. Dlatego warto wiedzieć, w jaki sposób rodzaj podłoża wpływa na nasz organizm. Nie da się wytłumaczyć zależności między rodzajem trasy, a jej wpływem na nasze biegowe osiągnięcia, nie zahaczając przynajmniej skrótowo o kwestie doboru obuwia biegowego. Większość z nas zdaje sobie sprawę, że odpowiednio dobrane buty zapewniają bezpieczeństwo, stabilizację, amortyzują nasze stawy i mięśnie, słowem – ich dobór ma znaczenie kluczowe. Dlatego warto poznać cechy charakterystyczne każdej nawierzchni, zanim zdecydujemy się na wybór obuwia.
Asfalt
Asfaltowe alejki, ulice, ścieżki, to jeden z najbardziej popularnych rodzajów podłoża, po którym biega najwięcej osób. Zazwyczaj decydują o tym warunki, w jakich mieszkamy i trenujemy. Nie tylko maratony, których trasy prowadzą ulicami największych miast, organizowane są na głównych ulicach, które w większości pokryte są właśnie masą bitumiczną. Również mniejsze biegi oraz treningi odbywają się na takich nawierzchniach. Bieganie po asfalcie, który jest stosunkowo twardą nawierzchnią, wymaga odpowiedniej amortyzacji. Właśnie dlatego, wybierając obuwie do biegania po asfalcie powinniśmy kierować się w największej mierze rodzajem podeszwy. Powinna być odpowiednio gruba i wykonana z materiału, który amortyzuje nasze mięśnie i kości. Pamiętajmy, że podczas wykonywania kroku biegowego, cały ciężar naszego ciała spada na stopę, a w takim przypadku nietrudno o nabawienie się urazu.
Bieganie w terenie
Czyli „hulaj dusza”. Czy na pewno? Niekoniecznie. Bieganie w terenie z pewnością nie obciąża w tak wielkim stopniu naszych mięśni, kości ani stawów jak bieganie po twardym, jednak w przypadku treningów na leśnych drogach, nieutwardzonych polnych ścieżkach czy w innych terenowych warunkach, wymaga odpowiedniej stabilizacji. O ile bieganie po równym jak stół asfalcie nie wymaga takich umiejętności adaptacyjnych, o tyle na polnej drodze każdy krok jest wyzwaniem. Wyzwaniem, które bez odpowiedniej koncentracji i dobrego przygotowania, może zakończyć się zwichnięciem, złamaniem, czy naderwaniem mięśnia. Wystające korzenie, kamienie z ostrymi krawędziami, a także najróżniejsze wzniesienia i dołki – wszystko to powoduje, że bieganie po nieutwardzonej nawierzchni bywa naprawdę niebezpieczne. Obuwie trailowe (do biegania w terenie) charakteryzuje się odpowiednimi wzmocnieniami po bokach, które utrzymują śródstopie i piętę w odpowiedniej pozycji i zapobiegają przemieszczaniu się stopy, minimalizując ryzyko urazów. Tego typu buty dobrze sprawdzą się także zimą, kiedy na naszych ulubionych trasach z pewnością będzie bardziej ślisko.
Kostka brukowa
Nawierzchniami twardszymi od asfaltu są beton i kostka brukowa. Wielu biegaczy jak ognia unika biegania po dłuższych odcinkach bruku, co do łatwych zadań wcale nie należy. Wszak większość chodników, alejek czy przejść wykonuje się właśnie z kostki. Jeśli nie mamy innej alternatywy i skazani jesteśmy na bieganie po bruku, warto wybrać buty, które zagwarantują nam doskonałą amortyzację. Jeśli na dodatek borykamy się z nadwagą, która znacząco zwiększa obciążenie naszych nóg, tym bardziej warto wybierać obuwie przystosowane do biegania po twardej nawierzchni.
Tartan
Najszybsza z dostępnych nawierzchni. Tartanowe bieżnie znajdziemy w zasadzie wyłącznie na stadionach, jednak nie brakuje osób, które stawiają je wyżej niż asfalt i bieganie w terenie. Przede wszystkim jest to miękka nawierzchnia, dzięki czemu znacząco zmniejsza się ryzyko dostania groźnej kontuzji. Treningi na tartanie zapewniają stabilizację, sama nawierzchnia, w połączeniu z odpowiednim obuwiem bardzo dobrze stabilizuje nasze stopy. Dzięki temu nasze biegowe rezultaty są o wiele lepsze, tartan to idealne miejsce do bicia swoich rekordów życiowych.
Która nawierzchnia jest najlepsza do biegania? Na to pytanie trudno jednoznacznie odpowiedzieć, tak jak trudno jest znaleźć nawierzchnię idealną – każda ma swoje zalety i wady, każdy z nas na innej może czuć się najlepiej. Co istotne – nie tylko rodzaj podłoża może mieć wpływ na kontuzje i urazy. Fizjoterapeuci i lekarze zajmujący się medycyną sportową zwracają uwagę, że kwestią równie istotną jest odpowiednia adaptacja naszej stopy do wybranego rodzaju nawierzchni. Nie da się „przejść” z asfaltu na tartan czy z leśnej ścieżki na kostkę brukową natychmiast. Nasz organizm musi się przystosować do nowego podłoża, dlatego pierwsze treningi nie powinny być intensywne.
